A Children's Guide to Arctic Birds (Inuktitut): Roman Orthography Edition 9781772270266, 1772270261

Citation preview

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 1

15-05-13 3:01 PM

Sivuniksattinni aulattijiulaaqtunut nunami.

Published by Inhabit Media Inc. www.inhabitmedia.com

Inhabit Media Inc. (Iqaluit), P.O. Box 11125, Iqaluit, Nunavut, X0A 1H0 (Toronto), 146A Orchard View Blvd., Toronto, Ontario, M4R 1C3 Design and layout copyright © 2015 Inhabit Media Inc. Text copyright © 2014 Mia Pelletier Illustrations by Danny Christopher copyright © 2014 Inhabit Media Inc. Editors: Neil Christopher and Kelly Ward Designer: Danny Christopher Inuktitut translator: Jeela Palluq-Cloutier ISBN: 978-1-77227-026-6 All rights reserved. The use of any part of this publication reproduced, transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, or stored in a retrievable system, without written consent of the publisher, is an infringement of copyright law. We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Department of Canadian Heritage Canada Book Fund. We acknowledge the support of the Canada Council for the Arts for our publishing program. Printed in Canada

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 2

15-05-13 3:01 PM

Ilulingit

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 3

1

Pigiarut

2

Tingmiat Uukturaqtauningit

4

Sulut, Siggut, Isigajaallu

8

Akpa

10

Imiqqutaila

12

Saurraq

14

Mitiq Amauligjuaq

16

Aggiarjuk

18

Qugjuk

20

Kiggavik

22

Ukpigjuaq

24

Tulugaq

26

Aqiggiq

28

Qaqsauq

30

Qaulluqtaaq

32

Uqalimaakkannigaksat

32

Ilisarijaujut

15-05-13 3:02 PM

Aggiarjuk (aujaq)

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 4

15-05-13 3:02 PM

Pigiarut

U

kiuqtaqtumi upirngaqtillugu, silami isaruqsurvaluktunik tusaannaqsiqattaqtuq. Ungasiktualungnit Aavurikamit, nigirmi Amiarikamit, tariullu akianit, tingmiat nakituinnaq nunarjuarminngaaqtut ukiuqtaqturmuaqpaktut. Suuq ungasiktualungmit tikippakpat? Ukiuqtaqturmi aujakkut nunanga nirijaksaqattiarmat, tingmiat amisummarialuullutik tikippaktut nirijaksaqsiuqtut irniuriaqtuqtullu. Silalu siraarvalukłuni qikturijjanut qupirrunullu, imarmi iqaluqattialiqłuni, imaqsullu qupirruksaqauliqłutik, nunalu piruqtuqattialiqłuni. Ukiuqtaqtumi Siqinniinaliqpaktut ulluugaluaqpat unnuangugaluaqpallu, tingmiallu qangalimaaq niqiksaqsiurunnaqłutik. Piarangit pirukauqturiaqaqpaktut, angillillutik sanngilirlutiglu utimut qangatakutaagiaqarniaramik apilauqtinnagu. Ukiuqtaqturmiunut nirjutinut suurlu tiriganianut, tulukkanut, siksingnullu, akunialuk ukiungutillugu niglasualuktillugulu annaumalauqtut tunngasuktittivakput ukiuqtaqturmi nirijaksaqattiakkanniliraangamik. Tingmiat nangminiq, manningminik piaranginniglu kaaktunut nirjutinut pijauttailinasuaqłutik ajjigiinngittunik takujauttailijjutiqaqpakput. Qanualuk takujauttailinasugunnaqpit napaaqtuqanngittumi? Takujauttailijunnaqputit annuraarlutit nunaup ajjipalunginnik nunakkullu paarngurlutit—ilangit tingmiat miqqungit sulungillu nunaup ajjipalungannik taqsaqaqpaktut Takujauttailinasuarutinginnik taijaq qukaaqturmik. Ilaannikkut kisutuinnarmik ijiqsijunnaqtutit quttiktumut takujauniangimmat—ilangit tingmiat manninginnik pijauttailitittinasuaqpaktut innaaruni irniuqłutik. Ijiqsijunnarmijutit ujarasugjut akunninginni uvvaluunniit iviksukkani—ilangit tingmiat ivavviliuqpaktut nanijaksaungittunik. Ammaluunniit takujaksaunngittuliurunnaqtutit amiarlugu ujaqqanik ajjiqaliqtillugu—sigjarmiutat tingmiat taimaak nunatut taqsaqaramik takujaksaunngittunnaqpaktut. Ilinniarutta nani tingmiat irniusuungungmangaata, kisunik nirivangmangaata, qanuq nilliavangmangaata, takunasulirunnaqtugut nunaup kisuralaangit qanuittuungmangaata. Suluksuqtunik tusaaluta, uvvaluunniit iviksukkanit tasiup kigliani qaqsaurmik nanisiluta ivajumik, uvattinnik puigulaukagunnaqtugut, iqqarlutalu uumajuqtalingmi nunaqaqataunittinnik.

1

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 1

15-05-13 3:02 PM

bird_siloue

Tingmianut Uukturarutaujut

Takininga

Tingmiat sigguanit papiata takilaanganut uukturaqtaujuq.

Isarungit

Tingmiap isarungata isuanit igluanut isuanut uukturaqtauninga.

Ukiulimaaq ukiuqtaqturmiippaktut Tingmiat qanninnguaqtaqaqpat makpigap qulaani, nalunaiqsijuq taanna tingmiaq ukiuqtaqturmiippangningani ukiulimaaq.

Tikippaktut aullaqpaktut Tingmiat una saqqijaaqpat makpigap qulaani, nalunaiqsijuq taanna tingmiaq ukiuqtaqtumut tikippangninganik. Ukiukkut nunaup asianiippaktuq aujakkut ukiuqtaqtumut ivajaqtuqpaktuq. Tingmiat uuminga nalunaikkutaliit ilanginni ukiulimaaq ukiuqtaqturmiippaktut, ilangit ukiukkut aullaqpakłutik.

2

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 2

15-05-13 3:02 PM

bird_silouette_roman_Hienemann.pdf

1

15-03-20

1:50 PM

Sa u rraq

Tulugaq A q i ggiq

Q u g j uk Kig g avik

Qaulluq aq ta

l

Im q iq q ut a i a

Ukpigjuaq A g giarju k Akpa

Mitiq A

jua q m a ulig

Q aqsauq

Tingmiat angiliriingningit Tingmiannguat nalunaiqsijjutaujut qanuq angiliriiktigingmangaata.

3

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 3

15-05-13 3:02 PM

Sulut, Siggut, Isigajaallu

Ukpigjuaq papinganit

Qaulluqtaaq isarunganit

Tulugaq qangattautingit

Mitiq amauligjuaq ullungit

Sulut

Qanuq tingmiat ajjiunngilat? Asingittauq uumajut isaruqarmijut, suurlu tarralikitaat, kigutilit miqquittut, iguttalluunniit. Asingit uumajut suurlu ulikapaaliit, pamiukutaaliit amma pigliqtajuut naaraajiit manniqaqpangmijut. Kisiani tingmiat uumajulimaanik suluqaqtutuattiangujut. Sulunginnut uqquujunnaqłutik, angujaunasuliraangamiglu qangattarlutik qimaajunnaqłutik. Suluminullu aippaksaqtaarasuutiqarunnaqłutik. Tingmiat sulungit taqsangit asijjirunnaqłutik silaup asijjiqpallianinga maliglugu qukaagutinginnik. Sulungillu asijjirunnarillutik isaulauqtillugit. Isaullutik sulut piujunniiqsimajut katagaqłutik nutaanik sulutaaqpaktut.

4

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 4

15-05-13 3:02 PM

Tulugaq Qugjuk

Qaulluqtaaq

Qaqsauq

Kiggavik

Siggut

Siggut ajjigiinngittuuvaktut tauttungitanginingillu. Siggungata qanuilinganinganut qaujijunnaqtugut kisunik nirivangmangaata. Piruqtuksanik nirivaktut, kumangnik nirivaktut, iqaluktuqpaktut ajjigiinngittunik sigguqauqtuinnait. Sigguata qanuilinganinganut nirijaksaqsiurutigivaktangit. Takijut sangungaujaqtut sigjani marani kumaksiurutauvaktut, ilangillu tisijut siggungi tangijut aippaksaqtaara suutiqarunnaqłutik. Nalauttaarunnaqpit ukua tingmiat kisutuqpangmangaata siggungata qanuilinganinga maliglugu?

5

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 5

15-05-13 3:02 PM

Kiggavik

Qugjuk

Saurraq

Tulugaq

Isigajaat

Amisunik ilittijunnarmijutit qanuq nirijaksaqsiusuungungmangaata isigajaangitigut. Ilangit tingmiat, suurlu ukpigjuat, angunasukpaktut. Isigajaangit sanngijuullutik kukiqquqtullutiglu tigusijjutiksanginnik. Ilangit niukutaaliit sigjarni imaqsuni pisugunnautingit nirijaksaqsiuqtillugit. Isigajaat akunningittigut uviniliit imakkuurunnaqłutik aqqaumajunnaqłutiglu, imaup qaangani naluutigillugit ingirrajunnaqłutik aqqaumalutiglu iqalugasugunnaqłutik.

6

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 6

15-05-13 3:02 PM

Ukiuqtaqturmi tingmiat

7

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 7

15-05-13 3:03 PM

Akpa

Takininga: 36-48 cm Isarungit: 76 cm

Taakkua tingmiat qirniqtaujut qakurniqaqłutik, suurlu qirniqtumik nasaliksimajut. Isigajaangit qirniqtut akunningittigut uviniqaqłutik, siggungillu qirniqłutik Tuattukulungmik qakurniqaqłutik. Isarungit mikittukuluujaaqtut timikallanginnut, akpallu sukkajumik isaruqsuriaqaqłutik tingminasuliraangamik. Angutiviat arnaviallu ajjigiiktut, atunilu 45 cm-nik anginiqaqłutik. Naniippakpat: Akpat irniuqpaktut katinngajualuullutik nipiqquqtujualuullutik innaaruni, tiriganianut nanurnullu inuqtaujunik, kisiani naujanut tikitaksaullutik. Innaarut ataani taqsariktunik aupajaaqtunik ujaqqanik takuguvit taima innaaruq irniurviuvakpuq akpanut. Nirivaktangit: Akpat ungasiktummaringmut tingillutik iqalugasugviksiuqpaktut. Tariurmi ajunngittummarialuit. Isaruqtik atuqługit aqqaumallutik uugarnik asinginniglu uumajunik nirijaksaqsiuqpaktut, aqqaumajunnaqłutiglu 200 m-nik ammut! Tusaanasuglugit: Akpat nipiqquqtujummarialuit, “Aauuq, aauuq”-palattijut innaaruit qanigijangitiguuqtunut. Ivavvingit: Akpat ivavviliuqpanngittut. Atausirmik manningmik irnivaktut innaaruup qaanganumiaq. Atuni akpa irnivaktuq tavvanittainnaq irnivvigilauqtaminik arraagutamaattiaq. Manninga: Akpa atausirmik angijumik, tungujuujaqtumik, taqsarinngittumik manniqaqpaktuq kajurmik taqsagalaaktumik. Akpat manningit igluani nuvuqaujaqłutik igluanilu angmalurniqsaullutik aksakaalirutik utimugiarunnarutinginnik innaarurmit katanngillutik. Arnaviat angutiviallu nikittaaqłutik ivavaktut, angutiviat unnuakkut ivagajungniqsaullutik. Akpaaraq:Akpat ukiivaktut tariurmi niglinaqtumi uangnanganit Atlaantik amma uangnanganit Pasivik imavinginni. Ukiukkut: Atuni akpat manningit ajjiunngiarjungniqaqtuinnaujut, ajjigiiktuqtaqanngittut. Akpat manningminik irnijaminik qanuittuuninganik puigujjaiqpaktut asinginnut manningnuarnirutik nanijunnarniaramijjuk.

8

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 8

15-05-13 3:03 PM

9

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 9

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Atuni akpat manningit ajjiunngiarjungniqaqtuinnaujut, ajjigiiktuqtaqanngittut. Akpat manningminik irnijaminik qanuittuuninganik puigujjaiqpaktut asinginnut manningnuarnirutik nanijunnarniaramijjuk.

15-05-13 3:03 PM

Imiqqutailaq

Takininga: 33-36 cm Isarungit: 76-85 cm

Taanna tunua siarnaulluni naanga qakuqtuulluni imarmiutanik nirivaktuq papiqquqtujuq, isarungik tuałłutik, qirniqtumik niaqulik. Isigajaangik akunningittigut uviniqaqłutik, nuvvuriktumik siggulik isigajaangik siggualu aupaqłutik. Angutiviat arnaviallu ajjigiiktut, nuliajaariiglu inuusilimaarmini katinngavakłutik. Naniippakpat: Imiqqutailat irniuqpaktut nunainnarmi sigjaqpasiluanngittumi amisualuullutik. Takujaksauvaktut amisuullutik sigjat qulaani qangatajut imarmut savvuqpaktut nirijaksaqsiuqłutik. Isarungittigut siqiniq takujaksaujuq qaujigialaaqpat. Nirivaktangit: Imiqqutailat isarunginnik sanirarminuuqtittivaktuk ammut naukkiutillutik imaanut iqalugasukpangmata asinginniglu imaani uumajuralaanik imaviup qaangata atittianganiittunik. Taimaak taijauvaktut “naukkiutijut.” Tusaanasuglugit: Imiqqutailat nipiqquqtujualuullutik nilliavaktut “kik, kik, kik” uvvaluunniit aviujipalungnaqtunik “kii-jaa”-lallutik. Ivavvingit: Imiqqutailat ivavvingit mikittukuluit nunainnarmi itiqsaliangusimajuniisuut ilaannilu ivigalaqaqpakłutik avatingittigut. Imiqqutailat qanigiiktunik ivavviqaqpaktut, qaglijuqaliraangallu imiqqutailat tuluriaksaaliqpaktut, siggungit ulurianaqłutik nipiqquqtujualuullutiglu qimaatittinasukpaktut. Manninga: Imiqqutailat atausirmik pingasunigluunniit manniktaarunnaqtut, kajurlangnik, Kisiani marruungnik manniingnik irnigajungniqsaujut. Mannit nunainnamiippaktut, kisiani Taqsangitta qukaangninginnut takukautigijaksauttianngittut. Imiqqutailaaraq: Qiniqtunik taqsallaajut imiqqutailaarat tukiqpaktut ivajaullutik pinasuarusirnut pingasunut angmaluqtukallaujaaqłutik, miqqugikłutik aulatinnagillu takujaksaunngikasattiaqtut, miqqungit nunauqquujituinnarunnarmata. Tingijunnaqsilaunnginninginnit amainnut angutivianut arnavianullu imarminngaaqtunik nirititauvaktut. Ukiukkut: Imiqqutailat tingmialimaattianik ungasingniqpaattiamut tingmivaktut. Nunarjuap ataanit Aanaatikmit upirngaakkut ukiuqtaqtuliaqpaktut ukiaksaakkullu ukiuqtaqtumi niglaqpallialiraangat taununga nunarjuap ataanut utiqpakłutik. Ivavvit miksaanut: Pikiułłuni suurlu ijiqtausimajumik nanisijuujaarnaqtuq. Ivavvit anginingit qanuilinganingillu ajjigiikpanngittut, mannillu taqsarikłutik taqsaqaukuluujaqłutik. Ivavviksiaruvit takuniatuinnalaukaglugu. Ilingnik apirilutit: Kisumik sanasimava, qanurlu takuksaunngitigiaqsimava? Mannit aktuqtaililugit, ivavvingmiikutaaluanngillutillu imiqqutailaq tuluriaqsaliłłarniarmat. Ivajautinnagit mannit nigliliqsaraittut, naujarnut tiriganianullu nanijaksaugillutik.

10

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 10

15-05-13 3:03 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Imiqqutailat quksallaktitaujaraangata atauttikkualuk tingmikpaktut qulaanilu qangatavakłutik, atauttikkullu mippakkillutik.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 11

15-05-13 3:03 PM

Saurraq

Takininga: 18-20 cm Isarungit 40-45 cm

Arnaviat saurrat anginiqsauraarjukpaktut angutivianik. Niaqunga qirniqłuni, qaulluqtuungnik uluaqaqłuni, sagvinga naangalu taqsaringniqsaulluni angutiviamik. Saurrat qungasiqquqtujut, naittunik siarnanik isigajaaqaqłutik katinnganngittunik, siggungillu quqsuqłutik qirniqtumik nuvuqaqłutik. 21 cmpalungnik anginiqaqtut. Naniippakpat: Saurrat ivavaktut imaqsuni ukiuqtaqtumi sigjaqpasiktunik. Imiqqutailat qanigijanginni ivavviqaqpaktut, imiqqutailat tuluriaqsaakkauninginnut pinasuktunik qimaatittivangninginnut. Nirivaktangit: Saurrat nirivaktut qupirrunik qitirullingniglu, tininnirmiutanik sigjaqtigut pisukłutik. Ikkattunillu sukkalillutik uijjaaqpaktut imarmiittunik puttallaktittinasukłutik niriniaqtamingnik. Tusaanasuglugit: Saurrat nilliavaktut qataittunik “siit” amma takijunik “si-uit” Amma uvinngiaqtuni “uit”. Ivavvingit: Saurrat nunami itiqsaliuqpaktut avalusimajunik ijjurnik, ivinik tingaujaniglu, takujaksaugajunngittut iviksukkani imarmut qanittunik. Manninga: Saurrat pingasunik tisamanigluunniit manniqaqpaktut tungujuangajunik kajurnik taqsallaajunik. Arnaviaq irnijariiraangami ivavvini qimakpaktanga angutiviaq ivanialiqłuni. Saurraaraq: Saurraarat tukiqpaktut nirumikłutik, kajuangallutik 18 – 24 Aniguraangata ulluit, ilangillu tukituaramik ivavvingminit pisusivaktut nirijaksaqsiuliqłutik. Ukiukkut: Saurrat isarungit miqqungillu siarnauliqpaktut qaulluqłutiglu ukiukkut aullaqpakłutiglu Aatlantik imavingannut nigianut Amialika ammalu nigianut Aavurikaup.

12

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 12

15-05-13 3:03 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq:

Aullaliraangata saurrat qaujijauqattaqsimajut arvingnut qanitiglugit, arvit niritillugit imarmiutanik iqqarmit saqqitanik nirivalliavaktut.

13

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 13

15-05-13 3:03 PM

Mitiq Amauligjuaq

Takininga: 50-71 cm Isarungit: 80-110 cm

Amauligjuaq ijjujunik sululiit uqquujjutinginnik imarmi sikulingmi niglinaqtumiippakkamik. Arnaviat angutiviallu ajjigiinngittiaqtut tauttungitigut, piluaqtumi upirngaakkut. Arnaviat siarnanik kajuniglu sulungit taqsaqaqłutik, angutiviat taqsaringniqsaullutik. Angutiviaq qirniqtumik niaquqaqłuni, tungujuangajumik sigguqaqłuni niaqungagullu uujaujauniqaqłuni. Sagvinga qaulluttiaqłuni naanga papingalu qirniqłutik. Tamarmik arnaviat angutiviallu angijunik tungujuqtunik siarnangajunik akunningittigut uvinilingnik isigajaaqaqtut. Naniippakpat: Amauligjuat katinngallutik ivavaktut ukiuqtaqtumi sigjaqpasingmi. Tariup akurnganni qikiqtani irniuqpaktut tiriganianut nanurnullu inurnarniqsaungmata qikiqtat. Nirivaktangit: Amauligjuat katinngallutik ivavaktut ukiuqtaqtumi sigjaqpasingmi. tariup akurnganni qikiqtani irniuqpaktut tiriganianut nanurnullu inurnarniqsaungmata qikiqtat. Tusaanasuglugit: Angutiviat amauligjuat nilliavaktut, “a-uu-u”-lallutik imarmi puktatillugit, arnaviallu nillikallaktaaqpakłutik mitiararminiitillugit. Amauligjuat attarnaqtumiinnasugiliraangamik nilliavangmijut “ku-kuukuu”mik nilliallutik. Ivavvingit: Amauligjuat ivavviliuqpaktut nunainnarmi itiqsaliuraarjukłutik, Itiqsalu qaaliqługu ijjurnik imarmingaaqtunigluunniit, ammalu nirumiktunik ullurnik qaaliqługut arnaviap sagvingminit ullurnik piijaqtanginnik. Arnaviat taqsangit nunaup taqsanginnik ajjiqakasattiarninginnut ivajut takujaksauttianngimmariktut. Manninga: Arnaviat 2-nik 7-nigluunniit angijunik tungujuangajunik manniqaqpaktut. Mitirat: Nirumiktut, quqsuangajut mitirat tukiqpaktut ullut 25 aniguraangata. Panituaraangatalu arnaviap tariuliarutivaktangit. Ukiukkut: Amauligjuat ukiukkut sinaap qanigijanganniippaktut, ukiuqtaqtup tariunganni. Ilangit amauligjuat ukiukkut aukkarnirniippaktut.

14

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 14

15-05-13 3:03 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Imaani, mitirat katinngavaktut qallunaatuut (uiviitullu) taijaujuni kurasinik ilaanni 100 ungatinginniilirunnaqpaktut mitirat. Arnaviat irnisimanngittut mitirarnik katinngajunik pairijiuliqpaktut.

15

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 15

15-05-13 3:04 PM

Aggiarjuk

Takininga: 39-47 cm Isarungit: 65-82 cm

Nilliagajuktuq aggiarjuk qallunaatut attiqtausimajjutigijanga, takijunik, qirniqtunik angutiviat niaqungitta tunuani miqqukutaaqarninginnut. Aggiarjut amisuiqłutik miqqungit asijjiqpaktut ukiurmi, ukiukkut taqsarittialauqłutik aujakkut taqsariluarunniiqpakłutik. Tunungit isarungillu qirnaangallutik, qaulluqtunik naaqaqłutik, naittunik siliktunik sigguqaqłutik, taqsarikłutiglu uluangik. Niungit isigajaaralungillu akunniliit uviningnik tungujurlakłutik siarnaangallutik. Naniippakpat: Aggiarjut katinngallutik ivavaktut tasirut tasiillu qanigijanginni sigjaqpasiktumi. Imiqqutailat qanigijanginni ivavaktut, imiqqutailat qaglijunik tuluriaqsakkauninginnut. Nirivaktangit: Aggiarjut mitirnik itiniqpaanut aqqaumajunnaqtut, Itiniqammariktumik 60 m-nik! Nirijaksaqsiuqpaktut qupirruksanik, imarmiutanik, uugarnik, uvilulingniglu. Tusaanasuglugit: Arnaviat quksallakkaangamik naittunik nillikallaktaaliqpaktut, angutiviat nipiqquqtullutik nilliavaktut “apap-au-uuilip” aggiarjut nilliagajuktummariujut. Ivavvingit: Aggiarjut ivavaktut nunainnarmi itiqsaliuraarjukłutik qaaqaqłutik nunaminngaaqtunik ullurniglu. Ivavviit sigjaqpasigajuktut nuvuattiani qikiqtanilu. Manninga: Aggiarjut manniqarunnaqtut 6-nik 9-nigluunniit kajurlaullutik tungujuangallutik. Aggiarjut: Nirumiktut kajut mitirat tukiqpaktutullut 25 – 28 aniguraangata panituaramiglu pisusivakłutik nirijaksaqsiuliqłutik. Ukiukkut: Aggiarjut innaarulingni ikpiarjungni tariurmi tasirjuanilu Ukiukkut najugaqaqpaktut.

16

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 16

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Aggiarjut ilaanni manningminik asimi ivavvinganuaqsivaktut ilangillu aggiarjut ivalauqłutik piruqsailiqpaktut nangminik mitiraminik asimilu mitiranginnik.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 17

15-05-13 3:04 PM

Qugjuk

Takininga: 120-150 cm Isarungit 168-211 cm

Qugjuk aputititut qaulluqtu (qugjuujuq), siggunga, niungit isigajaangillu qirniqłutik. Takijumik qungasiqaqłuni quqsurniqaqłunilu sigguata ijingiktalu akunningani. Angutiviat arnaviallu ajjigiiktut, inuusilimaaminullu katimavakłutik. Qugjut takiniqalirunnaqtut 1.5 m-nik isarualungillu 2 m-ngulirunnaqłutik. Naniippakpat: Qugjut ivavaktut tasirut tasiit imaqsullu qanigijanginni. Tautugialaaqputit imakkut ullaqquujillutik tinginasukpangmata isarungillu angijualuullutik piujualuullutik. Nirivaktangit: Qugjut nirivaktut piruqtunik imaqsuni imarnillu ikkattuni. Qungasikutaangit imaup iqqanganut tikittijunnaqtut piruqtut airanginnik, piruqtuksanik piruqtuniglu nirillutik. Nirivangmijut qupirrunik siunnaniglu. Tusaanasuglugit: Qugjut nipiqattiaqtunik numaasugvaluktunik nilliavaktut “kuluu” ammalu inngirvalulirunnaqłutik “uu-huu”-lalutik ammalu nipiqquqtujunik nillikallaktaallutik haaklavaluktunik. Atauttimiitillugit nipingit tusaqsauttialiqpaktut. Ivavvingit: Qugjuup ivavvinga angijualuk, puqtulluni piruqtunut sanasimalluni qaanganilu ulluqagalaakłuni. Tamarmik angutiviat arnaviallu ikajuqtigiikłutik ivavviliuqpaktut, tasirut tasiillu qanigijangani quttiktumi takujunnarniaramik ungasiktuugaluarnik angunasuktunik. Qugjut ivavaktut qugjunik asinginnik qanigijaqaratik, ivavvituatik sapummillunijjuk. Manninga: Qugjut 3-nik 6-nigluunniit manniktaaqpaktut qaulluqtunik quqsuangajunik. Qugjuarat: Nirumiktut, siarnat qugjuarat, qallunaatut taijaujut “sainat”−nik Tukiqpaktut ullut 32 aniguraangata qautuaqpallu ivavvingminik qimailutik imaanuarunnaqtut nirijaksaqsiulirlutik angajuqqaatik aipparillugik. Ukiukkut: Qugjut qallunaat nunangannut ukiijaqtuqpaktut katinngajualuullutik ikkattuni ikpiarjungniippakłutik Aatlaantik ammalu Pasivik sigjanginni uangnanganit Amialika iilaannilu nunami tasirjuarniippakłutik kuugjuanillu.

18

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 18

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Qugjut taijauvalauqsimajut “uvinngiaqtiuniraqtaullutik” isarurjuaraalungit qaulluqtut uvinngiaqpalattivangmata tingmitillugit.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 19

15-05-13 3:04 PM

Kiggavik

Takininga: 48-64 cm Isarungit: 110-130 cm

Sukkajualuk, sanngijualuk uumajurniaqti qirniqtunik ijilik avataagut guulumik, angijunik nuvulingnik isarulik, siliktumiglu takijumik papiqaqłuni. Takuksauluanngituugaluarnik “uminik” takujunnaqputit siggungatta sinaani siggunga ipiktualuk nuvuqaqłuni, isigangillu quqsuqłutik kukiqaqłutiglu. Qujjuujunnaqtut taqsarigunnaqłutiglu kisiani tamaikasak qugjullutik siarnaujut. Naniippakpat: Taakkua uumajurniaqtiit nunainnarmiippaktut, qaqqani innaarurnillu. Quttiktuni ujaqqani mittimavaktut anurajaaqtumik ukiuqtaqtup silangannik piuksaramik. Nirivaktangit: Kiggavit attiktumi tingmivaktut angunasuktatik qaujinnginaariaqługu, tingmianik akunialuk maligunnaqtut taqatittinasukłutik, tingmillutigluunniit angugiarunnaqtut. Aqiggirnik nirigajuktut, kisianittauq kangurnik, mitirnik asinginniglu tingmianik, ukalirnik mikittuniglu uumajunik nirivaktut. Tusaanasuglugit: Kiggavit nipiqquqtujunik nilliqpaktut “kaa, kaa, kaa” uvvaluunniit “kak, kak, kak” attarnaqtumiinnasugiliraangamik. Ivavvingit: Kiggavit nangminiq ivavviliuqpanngittut asingitta tingmiat suurlu tulukkat ivavvivininginnik ivavviqaqpaktut. Ivavaktut innaaruni, tavvungattainnarlu nunamut ivajaqturunnaqłutik ukiugasagjuanut, suurlu ukiut 100 uvvaluunniit 1000-nut. Manninga: Kiggavit 2-nik 7-nigluunniit qaullupaluktunik aupaqtunik-kajurlanik taqsallaajunik manniqaqpaktut. Kiggaviarat: Nirumiktut, quqsuangajut kiggaviarat tukiqpaktut ullut 34 uvvaluunniit 37 aniguraangata ivavvingminilu nirititauliqpakłutik. Ukiukkut: Ilangit kiggavit ukiulimaaq ukiuqtaqtumiippaktut, ilangit qallunaat nunangannut aullaqpakłutik. Ukiukkut kiggavit nunami aqiggirnik niqiqaqpaktut, ammalu tariurmut tariurmiutanik tingmianik niqiksaqsiuriaqpakłutik.

20

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 20

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Kiggavit kiggavilimaanik suurlu kiggaviarjuk, anginiqpaangujut.

21

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 21

15-05-13 3:04 PM

Ukpigjuaq

Takininga: 52-71 cm Isarungit 130-150 cm

Qaulluqtuq, niaqunga angmaluqłuni, taqsariktunik quqsuqtunik ijiqaqłuni, angijuniglu isaruqaqłuni. Timinga niungiglu siliktut miqqurikłutik, isigangillu sanngijummarialuit takijunik qirniqtunik kukiqaqłutik. Angutit qugjuinnaullutik ilaannilu kajugalaakpakłutik. Arnat angutinik anginiqsammariujut. Naniippakpat: Aputauliqtillugu ukiuqtaqtumi, qaujinasulaaqputit ukpigjuat mumiusialunginnik ajjiunngittunik. Qangattaqłuni avinngarmik kingmiaqłuni, auqsaaqłuni, arnarmullu qaglivakłuni upinnarasukłuni. Ukpigjuallu nipiqaratik attiktukkut qangatalaukaktaqpaktut ungasinngittumut. Nirivaktangit: Ukpigjuat avinngaqtuqpaktut, kisianittauq aqiggirnik, ukalirnik, siksinik, mitirnik kangurniglu angunasukpangmijut. Iqisulikuluit miqqut siutingikta qanigijangani tusaattiaqtualuujjutigijangit. Ukpigjuat ujarasugjut qaanganiippaktut niaqutik avammut aangaijaqługit qiniqpaktut tusaanasukłutiglu angutaksamingnik. Ukpigjuat angutamingnik iluittuullugu iisivaktut, kinguniagullu iiqqaujangata miqqungit, sulungit sauningillu iluittuullugit uriaqpaktangit. Tusaanasuglugit: Ukpigjuat qatitujumik tuqłungminit nilliqpaktut tusagaksaullutiglu 10 kmnik ungasingniqaqtunik nunainnarmi. Ukpigjuat nillirunnarmijut his-lutik, nillikallaktaalutik ammalu siggutik umittarlugu nilliqtippaglugit attarnaqtumiinnasugigutik. Kisianili taimanngapaluk nipaittuuvaktut. Ivavvingit: Ivavviliuqpaktut, arnat ukpigjuat nunami itiqsaliuqłutik suruijaqługu naarminut, naani itiqsaliurutigillugu. Ivavvit quttiktumiippaktut ukpigjuat ungasiktumut takujunnarniaramik ivanirminik. Angutiup arnaq ivajuq nirijaksaqsiurutivaktanga. Manninga: Ukpigjuaq manniqarunnaqtuq 3-nik 12-nigluunniit takijunik, qaulluqtunik, angmalullarinngittunik atungaujatituuqtunik. Ukpaaraq: Qaulluqtunik, nirumiktunik uppaaraqaqpaktut, tukiqpaktutillu 30 – 33 luunniit aniguraangata. Ukpaarat avinngarnik asinginniglu angutaujunik nirititauvaktut. Anaanaup niriniaqtanginnik sigguminut aggurutillugit tamuajaksanginnik nirititauvaktut. Ukiukkut: Ilangit ukpigjuat ukiulimaaq ukiuqtaqturmiippaktut, nunami sikumilu angunasukpakłutik. Nirijaksakiglijaraangata qallunaat nunangannut aullaqpaktut ilangit Amialikat nunangannuaqpakłutik.

22

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 22

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Ilaannikkut ukpigjuat qiturngariit asianut nunamut nuuttariaqaqpaktut avinngaqsiuqłutik. Ukpaarat tingijunnaqsilaunginninginni, ungasiktumut pisugunnaqtut angajuqqaatik maliglugik. Kuungnik itiluaqtunik ikaariaqaliraangamik isarutik suurlu paurutigillugit ikaaqpaktut!

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 23

15-05-13 3:04 PM

Tulugaq

Takininga: 33-36 cm Isarungit 76-85 cm

Angijut, qaujimminit qirniqtuullutik, siggungit uqumaittut qanutuinnaq aturunnaqtangit, qilliqtunik ijiqaqłutik. Papiqquqtujut, tuattunik isaruqaqłutik takijunik sululingnik, siggungitta ataagut miqquriktut umialuujaaqtunik. Tulukkat nuliariit inuusilimaarminut katinngavaktut. Naniippakpat: Tulukkat tingmivaktut nunaup sigjallu qulinganugut, anurimut ingirrajuujaaqłutik. Uajat napavvinginni mittimavaktut, ammalu nilliaruluujaqpakłutik nunalingni igluit qaangani mittimallutik. Nirivaktangit: Tulukkat kisutuinnattiarnik nirivaktut! Kumangnik, qupirrunik, manningnik, aktakunik, igunaliqtunik, imarmiutat, tingmiat, manninginnik, tingmiararniglu, mikittunik uumajunik, piruqtuvinirnik, iqalungnik, uvilulingnik, piruqtuksaniglu. Tulukkat uvilurnik makpiqsivaktut kataillugit ujaqqanut malikpakłutiglu asinginnik uumajunik amiakkurlukuturniaramik. Tusaanasuglugit: Tulukkat qanuruluujaaluk nilliavaktut, nillikutaakłutik kuuqpakłutik, iglaqpalukpakłutik; “qaa”-lavakłutik ajjigiinngittuniglut uqarminut nilliqpakłutik uvinngiarvalugunnaqłutiglu. Tulukkat nilliusingit ajjigiikpanngittut nanirmiutauningit maliglugit. Tulukkat nunarjuarmi ajjigiinngittunik nilliajjusiqaqpaktut uqarusiqaqpakłutiglu … ajunngikkarjuaq! Ivavvingit: Tulukkat angijualungnik salumaittunik uqpiganik atuqłutik ivavviliuqpaktut, qaaqaqłutik nirumiktunik piruqtuvinirnik, uumajut miqqunginnik, ammalu naagvaaqsimajanginnik – suurlu qallunaaqtanik, akłunaanik, auktajuuniglu - arraagutamaat ilajaullutik atuqtaukkanniqpaktut ivavvingik. Napaaqtuqannginninganut, ukiuqtaqtumi tulukkat ivavviqaqpaktut innaaruni, agguranngittumiinnasukłutik. Innaarut ataani katagaunikunik uqpigarnik qinirlutit - nanisiguvit, qummut qiviarlutit takutuinnariaqaqtutit tulugap ivavvinganik! Manninga: Tulugaq manniqarunnaqtuq 4-nik 5-nigluunniit tungujuangajunik kajurnik taqsallaajunik. Tulukkaarat: Tulugaarat tukiqpaktut ullut 18 25-luunniit aniguraangata. Miqquqaratik tukiqpaktut ijingik uitanatik miqqugalaaqaarjutuinnaqłutik. Tulukkaarat siggungiktigut qaullurniqaqpaktut innaruqpalliallutik qirniqsivaktut. Tamarmik angut arnarlu tulukkaaraminik kamavaktut nirijaksaqaqtittivakłutiglu. Ukiukkut: Tulukkat ukiulimaaq ukiuqtaqturmiippaktut, niglasuktumi qangataraqpakłutik pinngualukpakłutiglu Inuit angirramingni uqquujumiitillugit.

24

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 24

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Tulukkat nanilimaapaluttiaq nunarjuap quttingniqsauningani nanijaksaujut, kisianili ukiuqtaqturmiut tingmiani ajjiunngittut. Ukiuqtaqturmi nunalingni takujaksaujut, tauvigjualiraluaqtilluguluunniit.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 25

15-05-13 3:04 PM

Aqiggiq

Takininga: 34-36 cm Isarungit: 54-60 cm

Tingmiakallak nunamiutaq mikittumik niaqulik mikittumik siggulik niungit isigangillu miqquqaqłutik. Angutiviat ijimikta qulaagut aupaqtuliit naangillu qaulluqłutik, arnaviat naangit miqquiqsimallutik kajuullutik. Aqiggit pingasuirlutik miqqungit asijjirunnaqtut silaup uqquusilirninga niglalirningalu maliglugu. Arnaviat kajurnik qirniqtunik qaulluqtuniglu miqquqaqpaktut nuqqangatillugu takujaksaunngikasattiaqłuni nunamik ajjiqaliluarnikumut. Naniippakpat: Aqiggit aujakkut quttiktumi sivitujumiippaktut qaiqsugaani. Nirivaktangit: Aqiggit sigguralaarminut nirivaktut uqaujarnik, piruqtunik piruqpallialiqtunik, ukpigarnik piruliqtunik, paurngarnik, ukpigarnik, piruqtuksanik kumangniglu. Tusaanasuglugit: Aqiggit quksallangnaqtunik nilliqpaktut “ka-ka-ka”-lallutik kapattaraangamik tingikaallakłutik. Angutiviallu qannguijuujaqłutik nilliavangmijut “kuu-aa”−lallutik arnavianik qiniqtillugit. Aqiggit nilliaruluujaqpangmijut katinngallutik nirijaksaqsiuqtillugit, suurlu uqamajaqatigiiktut. Ivavvingit: Aqiggit ivavaktut nunainnarmi itiqsaliuqłutik qaaqaqłutik miqqunik, uqaujanik, tingaujanik, ivinik, ijjurnigluunniit. Manninga: Aqiggit manniqaqpaktut 8-nik 10-nigluunniit kajurnik taqsallaallutik Taqsaringniqsanik kajurnik. Aqiggiarat: Nirumiktut kajuullutik tukiqpaktut ullut 20 24 aniguraangata. Aqiggiarat nirivaktut qupirrunik nunaniglu tamainnullu angajuqqaangingnut kamagijaullutik. Ukiukkut: Aqiggit ukiulimaaq ukiuqtaqturmiippaktut, miqqungit qakuqsittiaqłutik apummi takujaksaunianngimmata. Aput piijaqługu piruqtuviniqtuqpaktut, nirijaksaqsiuqpakłutiglu tuktut umingmallu nirivvigijavininginnik. Ukiukkut, angutiviat arnaviallu aviksimaliqpaktut, aqiggit katinngajut angutivianginnaullutik, arnavianginnallu katinngallutik.

26

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 26

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Tingmiat ukiuqtaqturmiinginnaqpaktut, suurlu aqiggit ukpigjuallu, ukiuqtaqturmiutaujunnariaqaqtut. Miqqungit sulungillu qakuqsillutik apummi takujaksaunianngimmata, angunasuktunut takujaksauttailillutik angunasuktamingnullu takujaksauttailillutik. Ijjujunik timingit ulluqaqpaktut uqquujjutigillunijjuk. Aqiggit isigajaangit miqqulit suurlu isigaujarivait aputikkut pisuktillugit aputinullu immingnik saullutik uqquunasuaqłutik.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 27

15-05-13 3:04 PM

Qaqsauq

Takininga: 53-69 cm Isarungit: 106-116 cm

Qaqsaut nunarjuarmi qaqsaulimaanik mikinniqpaangujut. Siarnamik niaquqaqłutik auppariktunik ijiqaqłutik, taqsariktumiglu aupaqtumik qungasiqaqłutik. Tununga qirniqłuni naanga qaulluqłuni, siggukutaanga qummungatippakługu, qungasingatalu tunuagut qirniqłuni qaulluqtunik taqsaqauqłuni. Niungit isigajaaraalungillu tunuvasikłutik, nunami pisuggaqłutik kisiani aqqaumakkammariullutik imaani. Asingilli imakkut ullaktuujaarlutik tingivaktillugit, qaqsaut nunamit tingijunnaqtut. Naniippakpat: Qaqsaut ukiuqtaqturmi sigjaqpasingmi, imaqsuni, tasillu kiglinginni ivavaktut. Qinirlutit nunami asijjiqsimajunik qangattariaqłutik sanavaktanginnik. Tunungit qattiujaqłutik qungasingillu attiksisimallugit tingivaktut. Nirivaktangit: Aqqaumallutik niqiksaqsiuqpaktut iqalungnik, sauniqanngittunik imarmiutarnik, siunnanik, uvilulingniglu, isigajaatik atuqługit itijumut aqqaumajunnaqpaktut. Qaqsaut ivavvitik ungasigijaalunganut nirijaksaqsiuqpaktut imavingmut anginiqsanulluunniit tasirnut. Tusaanasuglugit: Qaqsaut qiavalattivaktut, aippariik immingnut nillialiraangamik, qataittuniglu nilliqpakłutik “aauua, aauua”, uvvaluunniit kanguqtut “kakkak kak”-lallutik ivavvigijami tasingata sinaaguuliraangamik. Asingilli taimaippaktinnagit arnavit angutiviatitut nilliavaktut, immingnullu nilliaqattautivakłutik tasirminiitillugit. Ivavvingit: Qaqsaut ivavvingit mararujuuvaktut qaaqaqłutik ijjurnik ivinigluunniit tasiup kigliani uvvaluunniit ikkattumi imarmiutanik piruqtunik ivavviliarisimalluni. Angutiviaq arnaviarlu ikajuqtigiikpaktuut ivavviliuqłutik, tasiup kiglikuluani imaanut qimaakauqturunnarniaramik. Manninga: Qaqsaut marruungnik tungujuangajunik qajurnik taqsallaajunik manniqaqpaktut. Piarangit: Nirumiktut piarat tukiqpaktut ullui 26 28 aniguraangata qautuinnaqtillugulu imaanuarunnaqpakłutik! Ukiukkut: Qaqsaut ukiukkut uqqualisimanasukpaktut tasivingni, ammalu uangnangani Amialika amma Miaksikumi.

28

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 28

15-05-13 3:04 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Tamaikasak tingmiat uqittummaringnik sauniqaqpaktut qangatajunnarniaramik kisianili qaqsaut sauningit uqinngittuuvut. Sauningit uqinginninginnut aqqaumajunnattiarniqsauniarmata imarmi nirijaksaqsiuqtillugit.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 29

15-05-13 3:04 PM

Qaulluqtaaq

Takininga: 16-18 cm Isarungit: 32-38 cm

Qaulluqtaat ukiuqtaqtumiingniqpauvakput qupanualimaanik. Angutiviap niaqunga qaulluqłuni, qirniqtumik sigguralaaqaqłuni, qaullukkariktunik isarukutaaqaqłuni qirniqtunik nuvulingnik. Arnaviaq kajuulluni, taqsallaajumik niaquqaqłuni, kajurnik suluqaqłuni angutiviat qirniqtuutillugit. Niungit tamainnut arnavianut angutivianullu siarnakkarikłutik. Naniippakpat: Aputauliqtillugu, qaulluqtaat aunniqtiguukataliqpaktut. Ujarasugjuni mittimavakłutik nunatiguuliqpakłutiglu qupirrunik piruqtuksaniglu nirijaksaqsiuqłutik. Qiniqattarit qaulluqtunik isarukulungnik qaulluqtaat tingmitillugit. Qaulluqtaat taimanna atiqaqtitauvut amisut sukkalijukulungnik tingmitillugit qaullugallatuungmata. Nirivaktangit: Qaulluqtaat nirivaktut aujakkut kumangnik qupirruniglu, ammalu Nunami piruqtuksanik. Angutiviat maliglugit ivavvinganunngaujjijut aasivangmik kingmiarluni! Tusaanasuglugit: Qaulluqtaat tusarniqtukuluit, “Tui-turii-tui-turiui” Nilliavaktut; qatitujunnaqłutiglu, “Hutitivitvitviuhutitivitvitviihutiti” Uvinngiarvalukłutik; Sukkalijuniglu siraarvalugunnaqłutik. Angutiviat quttiktukkut Tingmilutik nilliajunnaqtut mittaqtuqpallialiramik. Ivavvingit: Sukangaluanngittunik paniqsimajunik ivingnik ivavviqaqpaktut, qaaqaqłutik nirumiktunik qunirunik, aqiggit qunirunginnik, nunanillu nirummaakkutinik. Uqquuluanngittunik, siqinirmit tarrisimajunik ujaqqat akunninginni ivavviqaqpaktut Ivavvitiglu ulluqattiaqti&&unijjuk uqquujumiinniarmata manningit. Arnaviat ivavviliuqpaktut, angutivianullu nirititauvakłuni ivatillugu. Manninga: Qaulluqtaat manniqarunnaqtut marruungnik tisamaujunngigaqtunigluunniit tungujuqtunik siarnaujarnigluunniit kajurnik aqsallaajunik. Aittauqtunngiat: Nirumiktut siarnat aittauqtunngiat tukiqpaktut ullut 12 13-luunniit aniguraangata tamainnullu angajuqqaangingnut kamagijaullutik nirititauvakłutik qupirrunik. Ukiukkut: Qaulluqtaat ukiukkut Kanatami qallunaat nunanganni, Amialikkat nunanganni Alaaskaulu ilanganni sigjanganniippaktut nunainnarmillu.

30

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 30

15-05-13 3:05 PM

Tingmiat miksaanut tusagaksaq: Suli aputiqaraluaqtillugu silaullu niglasungninga 0 tungaaniikkaluaqtillugu, qaulluqtaat tingmianik sivulliqpaullutik ukiuqtaqturmut tikippaktut upirngaakkut. Angutiviat tikiqqaaqłutik, taqqilimaaq utaqqivaktut arnavianik tikinniaqtunik.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 31

15-05-13 3:05 PM

Uqalimaakkannigaksat:

A Complete Guide to Arctic Wildlife by Richard Sale Birds of Canada by David M. Bird, Editor Common Birds of Nunavut by Mark L. Mallory National Geographic Field Guide to the Birds of North America by Jon L. Dunn & Jonathan Alderfer

The Birder’s Handbook: A Field Guide to the Natural History of North American Birds by Paul R. Ehrlich

The Sibley Guide to Birds by David Allen Sibley Ilisarijaujut Qujannamiik tingmianik manningniglu takujagaqarviit Kanatamiut umajulirinirmut takujagaqarvingmi ammalu Vuulk takujagaqarvik Sikuuga, Aislanmi, takujunnaqsivvigilauqtaakkak manningnik tingmianiglu suli takusimanngitannik nunami tingmianik qimirruvaktillunga. Qujannamiiglu Maiku Maijul, titiralaurmat ukpigjuat miksaanut tarrijagaliangannit, ammalu Jastin qujannamiik, qinuisaaqłuni qimirruvalaurmat qaujimajitammariullunilu kisutuinnarnik uumajunik. Titiraqtuq Mia Pialtiai piruqsaqsimajuq tasirni napaaqtulingnilu Kanatami. Sigjanit uumajuqauqtunut, Mia qaujisaqsimajuq uumajulirinirmik nunaqaqsimallunilu Kaalivuaniami amma Maaktilan qikiqtani nuulauqtinnagu Qikiqtaalungmut Nunavummi, 2010-mi. Nunavummi piliriaqaqpaktuq ukiuqtaqturmi imarmiutarnik tingmianik, Piliriaqaqatiqaqpakłunilu Inungnik aulattijiuqataulluni saputijausimajunik nunanik. Mia quviagijaqaqtuq ukiuqtaqtup nunangannik ilinniarlunilu piruqtunik, uumajurnik, inunginnillu ukiuqtaqturmiutarnik. Titiraujaqtuq Taani Kuristavu namuruluujaaqsimajuq Nunavummi ilisaijiulluni Nunavut Silattuqsarvingmi. Nunaqaqtuq Turaantumi nuliaqaqłuni pingasuniglu qiturngaqaqłuni, uimajaaruluujainnaujaqłutik.

Children's Guide to Arctic Birds-ROMAN.indd 32

15-05-13 3:05 PM